Kayah

Kayah, właśc. Katarzyna Szczot (ur. 5 listopada 1967 w Warszawie) – polska wokalistka, autorka tekstów i producentka muzyczna, osobowość telewizyjna, członkini Rady Polskiej Fundacji Muzycznej, założycielka własnej wytwórni płytowej Kayax w 2001 roku. Swój debiutancki utwór, „Córeczko”, wydała w 1988 roku, a przełomowym momentem w jej karierze było wydanie pierwszego autorskiego albumu zatytułowanego Kamień z 1995 roku. Największą popularność przyniosły wokalistce utwory „Testosteron”, „Fleciki”, „Supermenka”, „Na językach” oraz „Śpij kochanie, śpij” i „Prawy do lewego”, promujące album studyjny Kayah i Bregović, nagrany z Goranem Bregoviciem w 1999 roku. Jej ostatni solowy album studyjny, Transoriental Orchestra, został wydany w listopadzie 2013 roku. W 1988 roku Kayah zadebiutowała na Krajowym Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu propozycją „Córeczko”, która przyniosła jej rozgłos w kraju. W tym samym roku wystąpiła w Zielonej Górze na Festiwalu Piosenki Radzieckiej i nagrała solową płytę zatytułowaną Kayah. Po wydaniu albumu, na przełomie lat 80. i 90. Kayah zamieszkała w Wiedniu, gdzie pracowała jako modelka. W 1991 roku Kayah wydała anglojęzyczną wersję swojej debiutanckiej płyty. W tym czasie wokalistka nagrywała także jako artystka drugoplanowa, zaśpiewała m.in. na albumach De Mono, Stanisława Soyki, Obywatela G.C., Atrakcyjnego Kazimierza i Martyny Jakubowicz. W 1993 roku Kayah wystartowała w konkursie o Bursztynowego Słowika podczas Międzynarodowego Festiwalu Piosenki w Sopocie, z utworem „Jak liść”, z którym ostatecznie wygrała. Rok później, podczas Krajowego Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu, wokalistka zaprezentowała piosenkę „Ja chcę ciebie”, za którą otrzymała nagrodę prezydenta miasta. Pierwsza autorska płyta jazzowa Kayah, zatytułowana Kamień, ukazała się w listopadzie 1995 roku. Pierwszym singlem wysłanym do stacji radiowych został utwór „Jak liść”, a drugim – „Nawet deszcz”. W 1996 roku ukazały się dwa kolejne numery promujące wydawnictwo – „Santana” i „Fleciki”. Kolejny album artystki, Zebra, wydany został wiosną 1997 roku. Odniósł on duży sukces komercyjny, zawierał materiał nawiązujący do stylistyki disco i soul. Single „Na językach” i „Supermenka” okazały się jednymi z największych przebojów roku i należały do najchętniej prezentowanych w radiu piosenek, o czym świadczyły dwie zdobyte przez nie statuetki PlayBox w kategorii Złota Dziesiątka. W 1997 roku artystka uzyskała osiem nominacji do Fryderyków, wygrała w czterech kategoriach: kompozytor roku, autor roku, album roku pop (Zebra) i wokalistka roku. W tym samym roku wyszła za mąż za Rinke Rooyensa i urodziła syna, Rocha. W 1999 roku artystka nawiązała współpracę z bałkańskim muzykiem Goranem Bregoviciem, z którym nagrała album pt. Kayah i Bregović. Płyta okazała się największym sukcesem komercyjnym w całej karierze Kayah i została jednym z największych bestsellerów w całej historii polskiej fonografii. Osiągnęła status diamentowej płyty, rozchodząc się w liczbie ponad 700 tysięcy egzemplarzy. 12 maja 2000 roku ukazała się płyta JakaJaKayah, którą cztery dni po premierze sprzedano w 50 tysiącach egzemplarzy, sześć dni później otrzymała tytuł płyty miesiąca w 68 stacjach radiowych w Polsce. Pod koniec 2000 roku Kayah nawiązała współpracę z Cesárią Évorą, co na początku 2001 roku zaowocowało wydaniem wspólnego singla „Embarcação”. Kolejny album Kayah, zatytułowany Stereo typ, wydany został w sierpniu 2003 roku. Natychmiast osiągnął szczyt polskiej listy bestsellerów płytowych i otrzymał status złotej płyty, osiągając nakład ponad 50 tysięcy sprzedanych egzemplarzy. Pod koniec kwietnia 2005 roku premierę miał debiutancki dwupłytowy album kompilacyjny Kayah pt. The Best & The Rest. Pod koniec listopada 2006 roku w Łodzi po raz pierwszy w Polsce i Europie środkowo-wschodniej odbył się koncert z cyklu MTV Unplugged, na którym Kayah w towarzystwie kilku gości wykonała czternaście utworów. Album MTV Unplugged, zawierający zapis występu, ukazał się w formie CD i DVD w marcu 2007 roku. We wrześniu 2008 wystąpiła podczas PKO BP London Live – Polish Music Festival na Wembley Arenie w Londynie. We wrześniu 2009 roku na rynek trafił pierwszy od sześciu lat album studyjny Kayah, zatytułowany Skała. Stylistycznie wokalistka powróciła do korzeni, do brzmień znanych z albumu Kamień. W marcu 2010 roku odbyła się premiera kolejnego projektu muzycznego w dorobku artystki, Kayah & Royal Quartet, będącego wynikiem współpracy Kayah z Royal String Quartet, nawiązanej w 2009 roku. Album zawierał znane utwory wokalistki, nagrane przy użyciu jedynie instrumentów smyczkowych i osiągnął status złotej płyty. Tego samego roku powstał także wspólny album Kayah z Renatą Przemyk, zatytułowany Panienki z temperamentem, na którym znalazły się interpretacje piosenek z repertuaru Kabaretu Starszych Panów. Wiosną 2011 roku artystka powróciła na listy przebojów z singlem „Za późno”. Pod koniec sierpnia 2012 roku Kayah wystąpiła w Warszawie w ramach IX Festiwalu Kultury Żydowskiej „Warszawa Singera”. Koncert okazał się sukcesem i zaowocował albumem Transoriental Orchestra, wydanym jesienią następnego roku, eksplorującym brzmienia muzyki żydowskiej. Również w 2014 wraz z Andrzejem Piasecznym nagrała nową wersję piosenki Arethy Franklin „I Say a Little Prayer” na potrzeby kampanii reklamowej sieci sklepów Freshmarket oraz uświetniła występem plenerowy koncert „Sylwester 2014 – Kraków: Miasto Królów” organizowany przez TVN na krakowskim Rynku Głównym. We wrześniu zagrała, pierwszy od 17 lat, koncert z Goranem Bregoviciem, który odbył się w warszawskiej Progresji. W listopadzie wydała album pt. Gdy pada śnieg, na którym znalazły się jej interpretacje popularnych kolęd, a także kilka autorskich piosenek świątecznych. W 2017 nawiązała współpracę z izraelskim kompozytorem i producentem Idanem Raichelem, z którym wylansowała przebój „Po co”. W listopadzie, wraz z Grzegorzem Hyży nagrała utwór „Podatek od miłości” na potrzeby filmu o tym samym tytule. Również w 2018 udzieliła się wokalnie w projekcie artystycznym „Czarna Polana” w reżyserii Tomasza Bagińskiego. W kwietniu 2019 zagrała trzy koncerty z Goranem Bregoviciem i wydała singel „Dawaj w długą”. W styczniu 2020 miał premierę singiel „Ramię w ramię”, którą nagrała wspólnie z Viki Gabor. W marcu ukazał się teledysk do piosenki „Przejazdem” zespołu Pectus, w której gościnnie zaśpiewała. W sierpniu ukazał się singiel „Płacz nad młodością, co odchodzi” Karoliny Cichej nagrany z udziałem Kayah i album Natalii Kukulskiej pt. Czułe struny z utworem „Pod powieką (Preludium e-moll)”, do którego tekst napisała Kayah. We wrześniu wydała utwór „Królestwo kobiet”, nagrany z Mery Spolsky, promujący serial TVN pod tym samym tytułem. W październiku odbyła się premiera singla Marii Sadowskiej „Kocham Cię” z gościnnym udziałem Kayah. W maju 2021 ukazała się płyta Andrzeja Piasecznego pt. 50/50, na której znalazł się utwór „Powiedz kotku” z gościnnym udziałem Kayah. Również w maju ukazał się singiel Krzysztofa Iwaneczki „Nie dzielcie nas”, który został nagrany w duecie z Kayah. W czerwcu wydała utwór „Kochaj Różnym Być” nagrany z Nickiem Sincklerem. Równolegle z działalnością muzyczną, skupiła się na działalności producenckiej. W 2001, wraz z Tomikiem Grewińskim, zawiązała spółkę producencką Kayax. Pierwszym efektem współpracy było siedem utworów na płycie Ewy Bem pt. Mówię tak, myślę nie. W kolejnych latach wydała albumy wykonawców, takich jak Monika Brodka, Zakopower, Hey, Andrzej Smolik, Urszula Dudziak, Artur Rojek, Krzysztof Kiljański, Maria Peszek, Krzysztof Zalewski, Daria Zawiałow czy Mary Komasa. Dyskografia: Kayah (1988) / Kayah (1991) / Kamień (1995) / Zebra (1997) / Kayah i Bregović (1999) / JakaJaKayah (2000) / Stereo typ (2003) / Skała (2009) / Kayah & Royal Quartet (2010) / Transoriental Orchestra (2013) / Gdy pada śnieg (2016).

źródło: wikipedia