Barbara Krafftówna, właściwie Barbara Krafft-Seidner (ur.* 5 grudnia 1928 w Warszawie, m.† 23 stycznia 2022 w Skolimowie) – polska aktorka teatralna i filmowa, artystka kabaretowa i piosenkarka. Ojciec Krafftówny był naczelnym architektem w Łucku, matka nie pracowała, prowadziła dom, w którym często rozbrzmiewała muzyka (matka śpiewała, grała na pianinie i skrzypcach). Barbara była najmłodsza z czworga rodzeństwa, miała dwóch przyrodnich braci i siostrę. Po śmierci ojca i po wybuchu II wojny światowej, wyjechała wraz z matką do Warszawy, uciekając z Wołynia przed Sowietami. Jej pierwszym mężem był Michał Gazda, aktor teatralny i filmowy. Poznali się i pobrali w 1956 r. W 1969 roku Michał Gazda zginął w wypadku samochodowym. Syn z tego małżeństwa, Piotr, mieszkał w Kanadzie z żoną i synem Michałem. Piotr Gazda zmarł w 2009. W latach 1961–1965 była radną w Dzielnicowej Radzie Narodowej Warszawa Śródmieście. Działała w komisji ds. kultury, sportu i turystyki. Funkcja ta znalazła odbicie w programach Kabaretu Starszych Panów, gdzie Krafftówna odtwarzała postać radnej. W 1982 roku wyjechała do Stanów Zjednoczonych. Tam poznała drugiego męża, Arnolda Seidnera, dyrektora międzynarodowego instytutu do spraw emigrantów w San Francisco. Małżeństwo trwało pół roku, przerwała je śmierć Seidnera w wyniku zawału serca. Artystka przeniosła się do Los Angeles, gdzie przez ponad dekadę mieszkała w domu seniora. Otrzymała obywatelstwo amerykańskie, jednak w 1998 r. zdecydowała się wrócić na stałe do Polski. Od wczesnych lat wykazywała zainteresowania aktorskie. W czasie wojny brała udział w zajęciach krakowskiego konspiracyjnego Studia Dramatycznego Iwo Galla, gdzie oprócz aktorstwa miała lekcje pantomimy, uczyła się też tańca. Od 1945 r. Studio działało przy Teatrze Starym w Krakowie, ale już w kolejnym roku Iwo Gall wraz z kilkoma uczniami, wśród nich z Krafftówną, wyjechał do Teatru Wybrzeże, funkcjonującego początkowo w Gdyni. Tam też, w listopadzie 1946 r. zadebiutowała rolą Rybaczki w Homerze i Orchidei Tadeusza Gajcego. Z trójmiejską sceną była związana do 1949 roku, zagrała m.in. Kasię w Jak wam się podoba Williama Szekspira (1947), Haneczkę w Weselu Stanisława Wyspiańskiego (1948) i Klarę w Pigmalionie (1913) George’a Bernarda Shawa (1949, wszystkie wymienione tytuły w reżyserii Galla). – Iwo Gall był moim wielkim nauczycielem i mistrzem. On ukształtował mój sposób patrzenia na teatr, ukształtował moje artystyczne myślenie – wspominała aktorka po latach. W 1949 przeniosła się wraz ze swym mistrzem do Teatru im. Stefana Jaracza w Łodzi, gdzie występowała do 1950 i zagrała m.in. Warię w Wiśniowym sadzie Antoniego Czechowa. W latach 1950–1953 pracowała we wrocławskich Teatrach Dramatycznych. Wystąpiła m.in. jako Klara w Ślubach panieńskich Aleksandra Fredry w reż. Marii Wiercińskiej (1951) i Eliza w Skąpcu Moliera w reż. Maryny Broniewskiej (1951). Od 1953 r. występowała w teatrach warszawskich. Na początku w Teatrze Nowej Warszawy (1953–1956), gdzie m.in. ponownie u Marii Wiercińskiej zagrała Klarę w Ślubach panieńskich (1953). W Teatrze Estrada wcieliła się w rolę Pernette Laprade w Szczęśliwych dniach Claude’a-Andre Pugeta w reż. Tadeusza Cyglera (1956), a w Teatrze Komedia zagrała m.in. Jill w Jim i Jill Greya Clifforda i Newmana Greatrexa w reż. Kazimierza Pawłowskiego (1957). Od 1957 do 1964 roku była aktorką Teatru Dramatycznego w Warszawie. Lata 1964–1969 przypadają na angaż w Teatrze Narodowym. Stworzyła tu wiele znakomitych kreacji, m.in. kurki (Elżbiety) w Kurce wodnej (1964) i Wandy Lektorowiczówny w Janie Karolu Macieju Wścieklicy (1966) Stanisława Ignacego Witkiewicza (oba widowiska w reż. Wandy Laskowskiej). Predyspozycje aktorskie Krafftówny i oryginalny, w pełni już ukształtowany wizerunek sprawiły, że aktorka idealnie odnalazła się w dramaturgii Witkacego. Recenzenci uznali ją za modelową aktorkę dramatów tego autora, podkreślając jako atut naturalną nienaturalność. W 1969 r. krótko występowała w Teatrze Syrena. Lata od 1969 do 1981 przypadają na angaż Krafftówny w warszawskim Teatrze Współczesnym. Widzowie mogli ją podziwiać w rolach Alicji w Play Strindberg Friedricha Dürrenmatta w reż. Andrzeja Wajdy (1970), gdzie wystąpiła wspólnie z Tadeuszem Łomnickim. Jej Dorota w Matce Witkacego (1970) oraz Lady Macbett i Lady Duncan w Macbett Eugène’a Ionesco (1972) były rolami przewrotnymi, zabarwionymi groteską (obie sztuki wyreżyserował Erwin Axer). W kolejnych latach zagrała Szarlottę w Wiśniowym sadzie Antoniego Czechowa w reż. Macieja Prusa (1976) oraz Szambelanową w Panu Jowialskim Aleksandra Fredry w reż. Jerzego Kreczmara (1977). Po latach Krafftówna wróciła na krótko do Teatru Dramatycznego. Zagrała wówczas dwie znaczące role: w 1982 r. wcieliła się w rolę Lulu w Skizie Gabrieli Zapolskiej w reż. Witolda Zatorskiego, a w 1982 r. – Wolumni w Koriolanie Williama Szekspira w reż. Krzysztofa Kelma. W 1982 r. wyjechała do Stanów Zjednoczonych, na zaproszenie Leonidasa Dudarewa-Ossetyńskiego, przedwojennego polskiego aktora i reżysera mieszkającego na stałe w USA. Wyjazd wiązał się z wcześniejsza propozycją zagrania w witkacowskiej Matce po angielsku. Aktorka nie znając tego języka, nauczyła się roli fonetycznie i z powodzeniem występowała na amerykańskich scenach. Pobyt za oceanem, planowany początkowo na pół roku, przeciągnął się do kilkunastu lat. Krafftówna zamieszkała początkowo w San Francisco, a później w Los Angeles, nie porzucając aktorstwa. Grała w polonijnym teatrze, wyreżyserowała Kram z piosenkami Leona Schillera. Przez lata współpracowała z zespołem studenckim Szkoły Teatralnej, Filmowej i Telewizyjnej w Los Angeles, kierowanym przez prof. Michaela Hacketta. W 1997 r. przyjechała do Polski ze spektaklem Biesiada u hrabiny Kotłubaj Witolda Gombrowicza, wyreżyserowanym przez Hacketta. Rok później zdecydowała się na powrót do Polski. W 2006 r., z okazji jubileuszu 60-lecia pracy artystycznej, Barbara Krafftówna wystąpiła w napisanym specjalnie dla niej monodramie Remigiusza Grzeli Błękitny diabeł, o ostatnich latach życia Marleny Dietrich. W 2007 r. Krafftówna zagrała Matkę w Peer Gynt. Szkicach z dramatu Henryka Ibsena, a w 2008 – rolę tytułową w Alicji Lewisa Carrolla. Oba przedstawienia wyreżyserował Paweł Miśkiewicz w Teatrze Dramatycznym w Warszawie. Na 80. urodziny artystka wystąpiła w napisanej specjalnie na tę okazję sztuce Remigiusza Grzeli Oczy Brigitte Bardot. Premiera w Teatrze Na Woli im. Tadeusza Łomnickiego w Warszawie odbyła się 5 grudnia 2008 r. Reżyserem przedstawienia jest Maciej Kowalewski. Na scenie partnerował jubilatce Marian Kociniak. Za rolę w tym spektaklu Krafftówna otrzymała nominację do nagrody im. Norwida. 18 maja 2010 roku w Teatrze Dramatycznym w Warszawie odbył się Jubileusz 65 lecia pracy artystycznej Barbary Krafftówny. 12 stycznia 2016 roku nakładem wydawnictwa Próśzyński i S-ka ukazała się rozmowa Remigiusza Grzeli z Barbarą Krafftówną „Krafftówna w krainie czarów”. 11 listopada 2019 roku została odznaczona Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. Order otrzymała z rąk Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz