Krystyna Janda

Krystyna Jolanta Janda (ur. 18 grudnia 1952 w Starachowicach) – polska aktorka filmowa i teatralna, reżyserka, prozaiczka, felietonistka i piosenkarka; dyrektor artystyczny Teatru „Polonia” oraz Och-Teatru w Warszawie. Janda debiutowała już w czasie studiów rolą Maszy Kułyginy w dramacie Trzy siostry Antona Czechowa w reżyserii Aleksandra Bardiniego w Teatrze Telewizji w 1974. W latach 1976–1987 była aktorką Teatru Ateneum w Warszawie. Po raz pierwszy na ekranie pojawiła się w 1973 r. w serialu Czarne chmury jako dziewczyna tańcząca na chłopskim weselu, ale dopiero rola Agnieszki w filmie Andrzeja Wajdy Człowiek z marmuru (1976) była przełomem w jej karierze artystycznej. Grywa najczęściej postacie kobiet silnych i zdecydowanych o bogatym życiu wewnętrznym. Do najbardziej znanych należą jej role w filmach – oprócz Człowieka z marmuru – Człowiek z żelaza, Przesłuchanie oraz Kochankowie mojej mamy. W teatrze zagrała około 60 ról od antyku przez Szekspira do współczesnego repertuaru teatralnego polskiego i światowego. Przy czym ma na swoim koncie sukcesy właściwie we wszystkich gatunkach scenicznych. Największym sukcesem była Medea Eurypidesa. Miała w swoim repertuarze wiele monodramów, z których każdy był sukcesem. Zagrała także około 45 ról od klasycznych do współczesnych w Teatrze Telewizji oraz około 50 ról w filmach fabularnych. Wystąpiła w 6 filmach Andrzeja Wajdy. Poza Człowiekiem z marmuru kontynuowała współpracę z reżyserem w jego kolejnych dziełach, jak np.: Człowiek z żelaza, Dyrygent, czy Bez znieczulenia. Jest laureatką wielu nagród przyznawanych w Polsce, jak i na świecie. Za rolę w filmie Przesłuchanie otrzymała Złotą Palmę na festiwalu w Cannes, a za rolę w filmie Zwolnieni z życia Waldemara Krzystka – Srebrną Muszlę w San Sebastián. Za rolę w filmie niemiecko-francuskim Laputa knerii Helmy Sanders-Brahms została nagrodzona na festiwalu w Montrealu. Gra, śpiewa, reżyseruje, pisze felietony, wydała 6 płyt i 5 książek. Wielokrotnie nagradzana jako najpopularniejsza i najbardziej ceniona aktorka w kraju. W roku 1998 w ankiecie „Koniec wieku” przeprowadzonej przez tygodnik „Polityka” została wybrana do grona najwybitniejszych aktorów XX wieku. Jest również fundatorką i Prezesem Zarządu Fundacji Krystyny Jandy na rzecz Kultury. We wrześniu 2015 roku na rynku pojawiły się kosmetyki sygnowane jej nazwiskiem. W latach 1974-1979 związana z aktorem Andrzejem Sewerynem. 5 stycznia 2008 zmarł jej mąż Edward Kłosiński, którego poślubiła w 1981 roku. Jest matką trójki dzieci: córki Marii Seweryn oraz dwóch synów, Adama i Jędrzeja Kłosińskich.

źródło: wikipedia