Olga Tokarczuk

Olga Nawoja Tokarczuk (ur. 29 stycznia 1962 w Sulechowie) – polska pisarka, eseistka, poetka i autorka scenariuszy, psycholożka, laureatka Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 2018 , laureatka The Man Booker International Prize 2018 za powieść Bieguni oraz dwukrotna laureatka Nagrody Literackiej „Nike” za powieści: Bieguni (2008) i Księgi Jakubowe (2015).

Zadebiutowała w 1979 na łamach pisma „Na przełaj”, gdzie pod pseudonimem „Natasza Borodin”. Jako powieściopisarka zadebiutowała w 1993 wydaną wówczas Podróżą ludzi Księgi. Książka uzyskała nagrodę Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek. Publikowała m.in. w „Mandragorze”. W latach 1997–2000 była stałą współpracowniczką czasopisma „Charaktery”, pisząc dlań eseje. W 1995 ukazała się jej druga powieść, E.E. Książka opowiada o dojrzewaniu dziewczynki, która nagle uzyskuje zdolności parapsychiczne. Dużym sukcesem Tokarczuk okazała się wydana w 1996 powieść Prawiek i inne czasy. Rok 1997 przyniósł zbiór opowiadań zatytułowany Szafa, a w 1998 pisarka opublikowała powieść pt. Dom dzienny, dom nocny. W 2004 ukazały się Ostatnie historie. Jest twórczynią opowiadania Bardo. Szopka, zawierającego opis ruchomej szopki z klasztoru redemptorystów w Bardzie. W 2006 roku ukazała się jej powieść Anna In w grobowcach świata. W pierwszej połowie października 2007 ukazała się jej powieść Bieguni. W rankingu tygodnika Wprost, obejmującym najlepiej zarabiających pisarzy w Polsce w 2019, zajęła 3. miejsce. Do sierpnia 2020 była członkinią Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, następnie przystąpiła do stowarzyszenia Unia Literacka. W latach 2019–2021 asystentką Olgi Tokarczuk była ukraińska poetka Iryna Wikyrczak, następnie asystentką została tłumaczka i dziennikarka Jana Karpienko. W 2019 roku brytyjski dziennik The Guardian umieścił powieść Prowadź swój pług przez kości umarłych na liście 100 najlepszych książek XXI wieku na miejscu 75. W 2023 roku niemiecki tygodnik Die Zeit opublikował listę 100 najlepszych książek literatury światowej, znalazła się na niej książka Bieguni. W 2024 roku amerykański dziennik The New York Times umieścił powieść Empuzjon na liście 100 najlepszych książek roku, a amerykański tygodnik Time umieścił Prowadź swój pług... na miejscu 73 na liście 100 najlepszych thrillerów opublikowanych po 1800 roku. W 2025 roku niemiecki tygodnik Der Spiegel opublikował listę 100 najlepszych książek z lat 1925-2025, znalazły się na niej Księgi Jakubowe. Der Spiegel wyróżnił jeszcze Sklepy cynamonowe Brunona Shulza, w pozostałych przypadkach książki Olgi Tokarczuk były jedynymi wyróżnionymi pozycjami z Polski. 2 grudnia 2019 we Wrocławiu zapowiedziała powołanie fundacji, z siedzibą w willi Tymoteusza Karpowicza przy ul. Krzyckiej 29, która za swoje cele obierze m.in. wspieranie i promocję polskiej kultury, w tym pisarzy i tłumaczy; działanie na rzecz praw człowieka, w tym przeciwdziałanie dyskryminacji i ograniczaniu swobód obywatelskich oraz ochronę środowiska, w tym walkę o prawa zwierząt. Pisarka na fundusz założycielski przekaże 350 tys. zł z nagrody Nobla. W 2025 została wybrana na zastępczynię przewodniczącego międzynarodowego stowarzyszenia pisarzy PEN International. Według Instytutu Książki do października 2019 ukazały się 193 tłumaczenia książek Olgi Tokarczuk. Następnych 12 pojawiło się pod koniec 2019 i w 2020, m.in. w Bułgarii, Egipcie, Izraelu, Korei Południowej, Serbii i na Ukrainie. 90 tłumaczy przełożyło jej książki na 37 języków, w tym na najczęściej używane na świecie, m.in.: angielski, arabski, chiński, hindi, hiszpański, japoński, niemiecki, perski, portugalski i rosyjski. 

źródło: wikipedia